يكي از همرزمان شهيد علي ماهاني درباره روش اين بزرگوار در تذكر دادن به اطرافيان براي اجراي احكام الهي ميگويد: «فضاي منطقه طوري بود كه بعضي افراد كمتر به نماز جماعت صبح و جلسات قرائت قرآن اهميت ميدادند و به صورت منظم و دايمي و باانگيزه در اينگونه مراسمها شركت نميكردند. اين شهيد بزرگوار هيچ وقت به كسي مستقيم نگفت: بياييد نماز جماعت يا كلاس قرآن. ايشان وقت نماز كه ميشد، خودش وضو ميگرفت و به طرف مسجد ميرفت و بعد از نماز هم شروع به قرائت قرآن ميكرد. به گونهاي شده بود كه بچهها به محض اينكه ميديدند علي آقا وضو ميگيرد، ميفهميدند وقت نماز است و آنها نيز بدون تذكردادن وضو ميگرفتند و به طرف مسجد ميرفتند. اين حركت شهيد به اندازهاي در نيروها تأثير كرده بود كه همه قبل از اذان در مسجد مينشستند».1
عمل كردن به معروف و دوري كردن از منكر، يكي از شيوههاي مؤثر در يادآوري نيك و بد به ديگران است.
يكي از خويشاوندان سردار رشيد اسلام، شهيد عباس بابايي در نقل خاطرهاي آورده است: «يك شب عباس منزل ما بود. يكي از معلمان دوره دبيرستانش از طريق يكي از اقوام به خانه ما آمد تا عباس درباره پسر او كه سرباز بود، توصيه و سفارش كند. شهيد بابايي كه بوي پارتيبازي را احساس كرده بود و با اينكه روحيهاش به اين جور كارها نميخورد، خيلي مؤدبانه و در كمال آرامش و با زباني نرم به معلمش گفت: شما طبق وظيفهاي كه داشتي، به من و بقيه شاگردان درس دادي. بنابراين، نبايد به خاطر اين كار انتظار داشته باشي من براي شما پارتيبازي كنم. آن شب، اينگونه ملايم و لطيف امر به معروف كردن او، برايم خاطرهاي فراموشنشدني شد».2
يكي از همراهان شهيد حاج محمد گرامي درباره شيوه برخورد اين بزرگوار با مفاسد اجتماعي ميگويد: «حاجي براي كم كردن بدحجابي و مبارزه با تهاجم فرهنگي، كانون تبليغ و نشر حجاب راه اندازي كرده بود. افراد كانون از قشر خاصي نبودند، [بلكه] هر كس دلسوز و مخلص انقلاب بود، ميتوانست عضو كانون شود.
در جلسه كانون، شهيد گرامي گفت: نبايد بگذاريم ارزشها را مسخره كنند و با قاطعيت بايد برخورد كنيم. اكثر افرادي كه در جلسه بودند، نظرشان روي برخورد فيزيكي بود، ولي حاجي ميگفت: بايد با برنامههاي معنوي و فرهنگي و برخورد مناسب، حجاب را جا بيندازيم. همين كار را هم كردند. كساني كه شرايط اين كار را داشتند، به صورت گروهي ميرفتند و افراد را ارشاد ميكردند. عدهاي هم پلاكاردهايي در زمينه حجاب در سطح شهر نصب ميكردند.
شهيد به همه افراد گفته بود با وضو اين كارها را انجام دهند. بعد از مدتي، دادستان نيز اعلام رضايت كرده بود».3
سرهنگ حسن كلانتري، رئيس دفتر شهيد سرافراز علي صياد شيرازي ميگويد: «يكي از ويژگيهاي اين شهيد، حساسيت او به امور بيتالمال بود. نه تنها خود ايشان رعايت ميكرد، بلكه ديگران را از استفاده شخصي از بيتالمال نهي ميكرد. البته آنچه باعث شده بود اطرافيان شهيد و همكاران او نيز اين مسئله را جدي بگيرند، توجه و ظرافت او در عمل كردن به موضوع بيتالمال و امر به معروف و نهي از منكر عملي ايشان در اين باره بود.
او از منطقه با بنده كه در دفتر بودم، تماس ميگرفت و ميگفت: مثلاً 3 دقيقه با مشهد با پدرم تلفني صحبت كردم، ما موظف بوديم همه را يادداشت كنيم و سر ماه از محل حقوق ايشان كسر كنيم و به حساب بيتالمال بريزيم. همان طوري كه خودش، هم با عمل و هم با سفارش، مقيد بود، ديگران را نيز از استفاده شخصي از بيتالمال نهي ميكرد».4
يكي از همرزمان شهيد دلاور عباس بابايي نقل ميكند: «هيچگاه كسي به اين زيبايي مرا امربهمعروف نكرده بود و اگر كسي به غير از اين روش به من گفته بود، اثري روي من نداشت. آن موقع، شهيد بابايي، فرمانده پايگاه هوايي اصفهان بود. در دوران حكومت شاه، يك روز بعد از ظهر درحاليكه مست و لايعقل به طرف خانه ميرفتم، ناگهان بابايي و محافظش را مقابل خودم ديدم. پيش خودم گفتم كارم تمام است. وقتي به من رسيد، نگاه مهربانانه و معناداري به من كرد، ولي حرفي نزد. فرداي آن روز رفتم پيش او تا عذرخواهي كنم، اما شهيد كلام مرا قطع كرد و گفت: برادر عزيز، چيزي نگو! راجع به كاري كه كردهاي، حرفي نزن... اگر حقيقتا از كرده خود پشيمان هستي، با خداوند عهد كن عملت را اصلاح كني. خدا ميداند از پيش او كه آمدم، احساس ميكردم از نو متولد شدم».5
پيام متن- امام صادق عليهالسلام فرمود: «كُونُوا دُعاةَ النّاسِ بِغَيْرِ اَلْسِنَتِكُم؛ مردم را به غير زبانتان و با عمل، دعوت كنيد».
- شهيد عباس بابايي و ادب و آرامش او در گفتار و رفتار هنگام تذكر دادن مسائل اخلاقي به افراد.
- مبنا قرار دادن فطرت پاك انساني در برخورد با افراد.
- استفاده از ابزار فرهنگي مناسب براي جذب و تشويق مردم به رعايت مسائل ديني.
- شهيد صياد شيرازي با دقت مراقب امور بيتالمال بود و ديگران را نيز در عمل، به اين كار توصيه ميكرد.
- برخورد حكيمانه و امر به معروف شايسته شهيد بابايي با كسي كه بر اثر نوشيدن شراب، مست شده بود و نيز شرمندگي و تأثيرپذيري اين شخص از رفتار درست شهيد بابايي.
- اگر شيوه امر به معروف و نهي از منكر درست صورت پذيرد، معمولاً شرمندگي شخص خطاكار را در پيش خواهد داشت.
پی نوشت ها :
1. اصغر فكورى، روز تيغ، ص 111.
2. همان، ص 92.
3. همان، ص 27.
4. احمد حُسينيا، صياد دلها، ص 70.
5. محمدحسين عباسى وَلَدى، افلاكيان زمين 9، ص 12.
برگرفته از : ماهنامه طوبی - دی ماه 1385 - شماره 13